gdzie szukać jeleni?

No właśnie, dobre pytanie. Post wcześniej podpowiadałem jak je podejść, ale wcześniej wypadałoby je znaleźć. To pytanie nie ma jednej odpowiedzi, ponieważ niemal w każdym miesiącu, będzie ona inna. Mam na myśli, hmmm ... nazwijmy to roboczo "duże zwyczaje" byków.
Sądzę, że jeden post to za mało, by o tym wszystkim opowiedzieć. Jest wczesna wiosna, więc skupmy się na tu i teraz.
Aktualnie samce można spotkać w następujących konfiguracjach:

1. stado kawalerskie, w tym też starsze byki, najczęściej z nakładanym już porożem (+/- 30-40 cm.)
2. samotny stary byk
3. stary byk w towarzystwie jednego lub dwóch chłystów, t.j. młodszych byków
4. młode (3 maks 4-letnie) byczki w stadzie z łaniami.
5. samce roczne oraz dwuletnie, wciąż przebywające w stadach z łaniami.

Krótko mówiąc, byki o tej porze roku, jak i w ciągu zimy z wyjątkiem byków młodych, najczęściej trzymają się z dala od łań. Jak od każdej reguły i tu są wyjątki, widywałem nawet zimą dorosłe byki, które "ciągnęły" wraz z kilkoma łaniami, cielakami i chłystami.

Gdzie szukać jeleni - byków?

Można byłoby powiedzieć, jak to gdzie - w lesie! ;) Zasadniczo oczywiście, bowiem jelenie równie świetnie czują się poza lasem, na rozległych trzcinowiskach czy terenach pozarastanych trawami i skupiskami krzaków i drzew. Często jest to obecność okresowa, ale jeżeli trzcinowiska są rozległe, jelenie potrafią tam zagościć na dłużej.

Jest w tym uproszczeniu sporo racji, ale postaram się podpowiedzieć, co zrobić, by nie "czesać" dwustu hektarów lasu w ich poszukiwaniu.

Są dwie magiczne pory doby, które przynajmniej podwajają czy wręcz zwielokrotniają nasze szanse. 
Są to godziny około świtu i zmierzchu. Nie twierdzę, że spotkanie jeleni o tej porze roku w ciągu dnia nie jest możliwe - jest. Ale trzeba mieć nieco więcej szczęścia. Jelenie są płochliwe i ze względu na bezpieczeństwo przestawiły się głównie na nocny tryb życia.

Co mogę zasugerować?
Poszukajcie pola rzepaku sąsiadującego z lasem, jelenie uwielbiają rzepak. Na granicy biotopów (lasu i pola) znajdźcie tropy jeleni. Gwarantuję, że będą. To miejsca, w którym należy się ich spodziewać.
Na takim przyleśnym polu spotkacie je raczej przed świtem, a w pochmurny dzień nawet do pół godziny po wschodzie słońca. Jelenie dopóki nie zostaną spłoszone, stosunkowo długo powtarzają swoje rytuały, w tym trasy żerowiskowe.

Jeżeli wolelibyście fotografować po południu, należy wybrać raczej jakąś apetyczną śródleśną polanę lub rozległy starodrzew sosnowo-świerkowy z rozwiniętą grabiną lub buczyną, bogatym tzw. pierwszym piętrem lasu. Wieczorami chętniej korzystają z takich miejsc. Na otwartą przestrzeń, rzepak czy inną uprawę, wyjdą dopiero po zapadnięciu zmroku.

Od tych dwóch wyraźnych wskazań, są oczywiście wyjątki. Można mieć szczęście i równie dobrze spotkać je w samo południe, wygrzewające się w promieniach słońca, na środku leśnej polany czy wręcz łąki.

Najważniejszą jednak sprawą jest ustawiczne podejmowanie prób na danym terenie. Obserwowanie tropów, zwyczajów, ścieżek, poznawanie ich rut i zwyczajów. Zwykle na żerowisko idą tymi samymi ścieżkami i takimiż z nich wracają. Jak pisałem wcześniej, rzadko zmieniają zwyczaje. Wówczas "uczymy się tego miejsca", a nasze szanse z każdą wizytą w danym terenie rosną.

Jeżeli pragniecie je spotkać w lesie i za dnia, to klasycznie będą to drągowiny, najchętniej świerkowe ale i sosnowe. Oczywiście tzw. młodniki jak najbardziej, choć tu będzie ciężko o obserwację. W przypadku starych byków równie dobrze mogą to być rozległe przyleśne trzcinowiska. Nie zapominajmy o tym, że jelenie często wybierają rozległe trzcinowiska sąsiadujące z lasem, na miejsca swoich kryjówek. Niestety podejście ich tam rzadko jest możliwe.

Dziś pokazuję zdjęcia z mojego ostatniego spotkania, czyli konfiguracja nr. 4 :)

 Początkowo obserwowałem je z bardzo bezpiecznego miejsca, ukryty za ażurem świerkowych gałęzi.

 Bardzo cicho zbliżyłem się do pierwszej linii frontu.

  Mimo tego, że wiatr mi sprzyjał, zadziorny szóstak skierował wzrok w moją stronę.

 Z boku podchodziła do mnie druga "parka".

  Ten byczek to jeszcze cielak, któremu nie wygasła ochota do zabawy :)

 Co jakiś czas wzrok jednego z nich padał prosto w moją stronę. Skąd one to zawsze wiedzą? :)

 W dalszym ciągu mogłem cieszyć się widokiem spokojnych jeleni.

  To zdjęcie kosztowało mnie najwięcej wysiłku. Ciężko było je przekonać do takiej synchronicznej parady ;)

 Chwilę później wymyśliłem taką konfigurację! ;)

Znudzone treningiem postanowiły odejść.

 Niestety przesunąłem stopę po podszycie. Okazało się, że słyszały mój ruch, mimo tego, że ja sam ledwo go usłyszałem!

 Po odbiegnięciu 20-30 metrów, zatrzymały się. Byczek wykonał jakąś niekontrolowaną minę, rzekłbym nawet głupawą :)))

 Ale łania, jak to łania i nie było to dla mnie zaskakujące, postanowiła dokładniej zbadać źródło lęku.

 Podchodziła nie spuszczając miejsca mojego pobytu z oczu.

 Była coraz bardziej zdeterminowana.

Nie wykryła mnie, jednak zaniepokojone postanowiły odejść. Zrobiły to bez panicznego galopu. Wrócą.

Ach, na koniec wstawiam ściągawkę dotyczącą tropów - obiecałem :)

 To trop młodego byka, 3-4 latka. Jelenie gdy idą wolno, spokojnie, trop tylnej racicy trafia w trop przedniej.

 To trop łani. Odcisk racicy jest wyraźnie mniejszy, odległość między racicami tej samej kończyny mniejsza niż u byka. Łania również jest młoda, o czym świadczą niezwykle ostre krawędzie racic.

 To młody byczek.

 Powyżej widzimy trop nieco starszego byka, trop znacznie większy, odległość między racicami tej samej kończyny bardzo wyraźna, spora.

A tu kapitalny trop spłoszonego byka w czasie ucieczki. Wówczas odciskają się również raciczki/szpile.
Nacisk na kończynę jest większy, odcisk jest wyraźnie głębszy, zmienia się kąt natarcia kończyny na podłoże stąd odcisk również raciczek. Racice "rozjeżdżają się"

Życzę cierpliwości i wielu ciekawych obserwacji. :) Jak długo uda Wam się nie spłoszyć jeleni, tak długo będziecie się cieszyć ich widokiem w tym samym miejscu.